ارزیابی و تحلیل ساختار بازار جهانی و داخلی مس و اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل ساختار بازار جهانی و داخلی مس صورت گرفته و سپس به تبیین اولویت بندی کشورها جهت صادرات برخی از محصولات منتخب مسی پرداخته شده است. هر بازار در برگیرنده سه عنصر عملکرد، رفتار و ساختار می باشد و بسته به ماهیت و نحوه ارتباط این عناصر با یکدیگر، شکل، نوع و سازمان بازار مشخص می شود. ساختار بازار معرف خصوصیات سازمانی بازار است. از برجسته ترین جنبه ها و خصوصیات سازمانی بازار می توان به تمرکز فروشندگان خریداران، شرایط ورود و درجه همگنی کالا اشاره نمود. یکی از روش های عملی برای اندازه گیری قدرت بازاری بر مفهوم تمرکز استوار است که اصطلاحاً به شاخص تمرکز معروف است. در این تحقیق با توجه به نوع اطلاعات در دسترس از دو شاخص هرفیندال و نسبت تمرکز به طور همزمان برای ارزیابی درجه تمرکز استفاده شده است. در ابتدا تحلیلی از وضعیت تقاضا و عرضه مس در آینده که اساس بازار می باشند ارائه شده و سپس ارزیابی ساختار بازار از منظر بنگاه های تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت و یک پیش بینی از وضعیت تمرکز این صنعت تا سال 2020 ارائه شد. سپس به موانع ورود پیش روی بنگاه های تولیدی این صنعت پرداخته شد. در مرحله بعد به ارزیابی ساختار بازار تجارت جهانی مس با هدف توسعه صادرات کالاهای مسی در دوره سال های 2001- 2006 پرداخته و در انتها بر اساس شاخص های اقتصادی و تجاری منطقه ای به اولویت بندی کشورها جهت صادرات محصولات مسی منتخب پرداخته شد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که ساختار بازار جهانی عرضه مس معدنی رقابت انحصاری می باشد و بر اساس پیش بینی انجام شده، در آینده این صنعت با افزایش تمرکز روبرو بوده و ساختار این بازار به سمت انحصار چند جانبه بسته حرکت خواهد کرد. از مهمترین موانع پیش روی بنگاه های بالقوه این صنعت، مقیاس تولید بهینه بالا و دسترسی به منابع اولیه می باشد. از بررسی ساختار بازار تجارت جهانی محصولات اولیه این صنعت مشخص گردید، همواره ساختار بازار صادرات این محصولات بجز قراضه و ضایعات مسی از واردات آن انحصاری تر می باشد و هر چه درجه محصولات به سمت محصولات نهایی حرکت می کند از میزان انحصار آن کاسته می شود. بر اساس اولویت بندی انجام شده، مشخص گردید کشورهایی که تقاضای وارداتی بیشتر و همچنین از تعرفه پایین و فاصله جغرافیایی کمتری با ایران برخوردار می باشند جهت صادرات در اولویت بالاتری قرار دارند.